Starknet, Ethereum blockchain'inin Layer 2 ölçeklendirme çözümleri arasında çığır açan bir yaklaşımdır. Bu, Validity Rollup olarak da bilinen "ZK-Rollup" olarak çalışır ve Ethereum Layer 1'ın güvenlik seviyelerini koruyarak bir dizi temel avantaj sunar. Starknet, yüksek işlem hızı, düşük işlem ücretleri ve Ethereum Layer 1'ın güvenliğini sürdürme yeteneği sunarak Ethereum ağıyla ilgili en büyük sorunlara çözüm sunar. Bu özellikler kombinasyonu, Ethereum ağının geleceği için umut vadeden bir çözüm sunar.


Sudoku Benzetmesi:

Starknet'in işleyişini anlamak için, bir Sudoku bulmacasını çözmenin benzetmesini düşünelim. Bir çözümü doğrulamak, bulmacayı sıfırdan çözmekten çok daha kolaydır. Bu benzetme, Starknet'in benzer bir yaklaşımı benimsediğini gösterir. Ağır hesaplamaları doğrulama ve onay süreçlerinden ayırarak Ethereum Layer 1 üzerindeki hesaplama yükünü büyük ölçüde azaltır.

Kısacası, Starknet, kaynak yoğun hesaplamaları dış katmana taşıyarak Ethereum Layer 1'ın güvenliğini sürdürürken işlem hızını artırır. Starknet, Layer 2 çözümleri için sağlam bir seçenek olan STARK (Scalable Transparent ARguments of Knowledge) kanıtlarını kullanır.


Nasıl Çalışır:

  1. Geçerlilik Rollup: Starknet, bir Validity Rollup olarak çalışır, yani Ethereum Layer 1'da tam hesaplamaları gerçekleştirmez. Bunun yerine işlemleri dış katmanda işler ve yalnızca bu işlemlerin doğruluğunu doğrulamak için veri Ethereum Layer 1'a gönderir. Bu, gaz ücretlerini ve Ethereum Layer 1 üzerindeki hesaplama yükünü büyük ölçüde azaltır.
  2. STARK Kanıtları: Starknet, STARK (Scalable Transparent ARguments of Knowledge) kanıtlarını kullanır. Bu, yüksek verimli kriptografik kanıtlarla off-chain hesaplamaların doğruluğunu minimal veri kullanarak doğrulayabilen bir sistemdir. STARK kanıtları, güvenlik ve ölçeklenebilirlik açısından güçlü bir seçenek sunar.
  3. Cairo Dili: Starknet sözleşmeleri genellikle Cairo programlama dili kullanılarak yazılır. Cairo, özel olarak STARK kanıtları için tasarlanmış Turing tamamlama bir dilidir. Bu dil, verimli işlem yürütme ve doğrulama için optimize edilmiştir ve Starknet'in ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmıştır.
  4. Yüksek İşlem Hızı: Starknet'in mimarisi, birçok işlemi hızlı ve maliyet etkin bir şekilde işlemesine olanak tanır. Ağırlıklı hesaplamaların off-chain işlendiği için Starknet, yüksek işlem hızı sunar.
  5. Düşük Gaz Ücretleri: Ethereum Layer 1 üzerindeki hesaplama yükünün azalması, Starknet kullanıcıları için gaz ücretlerini önemli ölçüde düşürür. Bu, daha fazla uygulama ve kullanıcı için erişilebilir hale gelmesini sağlar.


Sonuç olarak, Starknet, Ethereum'ın ölçeklenebilirlik ve maliyet sorunlarını çözmek için önemli bir adımdır. Validity Rollup, STARK kanıtları ve verimli Cairo programlama dili kullanarak, Ethereum Layer 1'ın güvenlik standartlarını sürdürürken işlem hızını artırır ve gaz ücretlerini düşürür. Bu teknoloji, Ethereum ağında merkezi olmayan uygulamalar ve hizmetler için yeni bir dönemin kapısını açma potansiyeline sahiptir ve daha verimli ve maliyet etkin bir blok zinciri ekosistemi sunar.